Informacje ogólne

Kwestia odpowiedzialnego pozyskiwania minerałów po raz pierwszy przyciągnęła uwagę publiczności międzynarodowej w drugiej połowie lat dziewięćdziesiątych dwudziestego wieku, kiedy to organizacje pozarządowe (NGO) zaczęły publikować raporty oraz organizować kampanie podnoszące świadomość faktu, że diamenty odgrywają rolę w finansowaniu konfliktów w takich krajach jak Angola, Sierra Leone, Liberia oraz Demokratyczna Republika Konga (DRK). Doprowadziło to do stworzenia Procesu Kimberley, międzynarodowego systemu certyfikacji diamentów, którego celem jest przeciwdziałanie finansowaniu grup rebeliantów. Od tamtego czasu związki pomiędzy konfliktami a wydobyciem innych minerałów, na przykład cyny, tantalu, wolframu i złota (3TG), w krajach takich jak DRK, są demaskowane przez organizacje pozarządowe, grupy obywatelskie, media oraz grupy eksperckie Organizacji Narodów Zjednoczonych.

11 krajów członkowskich Międzynarodowej Konferencji Regionu Wielkich Jezior w 2010 roku zatwierdziło, a w 2011 roku przyjęło, Wytyczne OECD dotyczące należytej staranności w zakresie odpowiedzialnych łańcuchów dostaw minerałów z obszarów dotkniętych konfliktami i obszarów wysokiego ryzyka (dalej zwane jako OECD DDG) odnośnie obszarów konfliktu i wysokiego zagrożenia (CAHRA). Inicjatywa ta stworzyła de facto międzynarodowy standard dotyczący należytej staranności w łańcuchach dostawy minerałów. Pomaga firmom identyfikować i zarządzać ryzykiem związanym z produkcją minerałów i handlem nimi w globalnych łańcuchach dostaw. Zgodnie z aktami ustawodawczymi, przykładowo rozdziałem 1502 amerykańskiej Ustawy Dodda-Franka z 2010 (patrz FAQ – Często zadawane pytania) roku oraz nowszym Rozporządzeniem (UE) 2017/821, zalecane i wymagane jest wprowadzenie procedur należytej staranności w sposób spójny z wytycznymi OECD DDG przez firmy, w których łańcuchach dostaw obecne są minerały 3TG.

W wypadku rozporządzenia UE zasady są obowiązkowe dla importerów metali i minerałów 3TG, jeżeli skala rocznego importu przekracza pewne wyznaczone progi. W obu aktach ustawodawczych uznano, że najlepsze metody i praktyki zarządzania ryzykiem w łańcuchu dostawy minerałów stanowią wytyczne OECD DDG.

Tekst rozporządzenia UE jest dostępny we wszystkich oficjalnych językach UE. Przedstawiciele MŚP (oraz firm innych niż MŚP) mogą odwiedzić unijną stronę polityki handlowej poświęconą rozporządzeniu w sprawie minerałów konfliktu, aby sprawdzić, czy ich firmy muszą stosować się do rozporządzenia.

Zagrożenia w łańcuchach dostaw innych minerałów (tj. innych niż diamenty oraz minerały 3TG) już od kilku lat przyciągają rosnącą uwagę międzynarodowej opinii publicznej. Na wielu najważniejszych rynkach całego świata, w tym w UE, Szwajcarii, Chinach i Stanach Zjednoczonych, obserwuje się globalne wysiłki promujące należytą staranność w łańcuchu dostaw, to znaczy aktywność ustawodawczą oraz sponsorowane przez państwa inicjatywy. Oznacza to, że oczekiwania odnośnie należytej staranności rosną pod względem zakresu i szczegółowości zastosowań.

Komisja chce promować należytą staranność wzdłuż łańcuchów wartości. Sprawozdanie z dnia 9 kwietnia 2019 r. w sprawie "Wdrażania strategicznego planu działania w sprawie baterii: budowanie strategicznego łańcucha wartości w dziedzinie baterii w Europie" odnosi się do należytej staranności i promuje etyczne pozyskiwanie surowców do produkcji baterii (COM(2019) 176 wersja ostateczna).

Projekt opracowany przez Komisję Europejską pod następującym numerem referencyjnym 676/PP/GRO/SME/18/F/103

Dane do kontaktu: contactdue-diligence-ready [dot] eu (contact[at]due-diligence-ready[dot]eu)

Potrzebujesz wsparcia przy przeprowadzaniu due diligence? Możesz je uzyskać przez naszą bezpłatną doradczą usługę mailową. Nasi eksperci mogą Ci udzielić wyjaśnień i wskazówek dotyczących wdrażania rozporządzenia MŚP, które importują 3TG.

Dostępne na zasadzie kolejności zgłoszeń w języku angielskim, francuskim, niemieckim, włoskim, polskim, portugalskim i hiszpańskim pod adresem mailowym infodue-diligence-ready [dot] eu (info[at]due-diligence-ready[dot]eu).

Zobowiązania prawne

W tym rozdziale wyjaśniamy, jakie firmy są zobowiązane przestrzegać rozporządzenia UE.

Więcej informacji znajduje się tutaj: zgodność z rozporządzeniem opublikowanym w Dzienniku Urzędowym UE

Korzyści

A. Zabezpieczenie oraz budowanie zysków, przewagi konkurencyjnej, rentowności i w efekcie wartości

Największe firmy globalne są w większości zobowiązane stosować się do rygorystycznych wymogów regulacyjnych. Otrzymują również negatywny odbiór medialny, jeżeli ktoś odkryje, że nie zarządzają ryzykiem albo wpływami w swoich łańcuchach dostaw. Dana firma może stanowić ogniwo globalnego łańcucha dostaw, w związku z czym zagrożenia obecne w jej łańcuchu dostaw mogą wywierać negatywny wpływ na klientów lub społeczności albo środowisko, w którym prowadzona jest działalność.

Wiele firm woli współpracować z tymi dostawcami, którzy zarządzają ryzykiem w łańcuchach dostaw, ponieważ obniża to ich własną ekspozycję na ryzyko. Niektóre przedsiębiorstwa wymagają nawet umieszczenia w umowach o dostawę zapisu o zarządzaniu ryzykiem. Jeżeli dany podmiot nie jest w stanie zrealizować tych oczekiwań, klienci mogą zmienić partnera biznesowego albo może to doprowadzić do utraty możliwości nawiązania relacji handlowych z potencjalnymi klientami. Innymi słowy, brak zarządzania ryzykiem ogranicza możliwości rynkowe oraz bazę klientów. Wprowadzenie należytej staranności może przełożyć się na poszerzenie i skonsolidowanie puli szans biznesowych i klientów.

Jeżeli Państwa firma wprowadza zasady należytej staranności do łańcucha dostaw, a zwłaszcza jeśli stosuje powszechne inicjatywy należytej staranności, na przykład wytyczne OECD DDG, może z łatwością udowodnić obecnym i przyszłym klientom, że umiejętnie zarządza ryzykiem w swoim łańcuchu dostaw. Wraz ze wzrostem zaufania do stosowanych metod należytej staranności łatwiej można znaleźć nowe szanse biznesowe, na dłużej utrzymać klientów, a w pewnych wypadkach uzasadnić wyższe ceny albo zabezpieczyć istniejące ceny przed negocjowaniem ich w dół.

Należyta staranność pomaga również zdobywać wiedzę na temat tego, jak zapewnić większą wydajność łańcucha dostaw. Dzięki temu można zredukować koszty (oraz inwestować więcej kapitału w badania i rozwój, szkolenia personelu albo budowanie rezerw kapitałowych firmy). Rosnąca transparentność łańcucha dostaw dzięki lepszemu zrozumieniu przepływu produktu oraz interakcji i wzajemnych relacji pomiędzy dostawcami pomaga podejmować bardziej uzasadnione i przemyślane decyzje odnośnie prowadzenia firmy, obejmuje to zyskanie większej elastyczności i odporności w łańcuchach dostaw.

Pod względem reputacji własnej: jeżeli przeprowadzamy należytą staranność w łańcuchach dostaw, jesteśmy również w stanie identyfikować i rozwiązywać zagrożenia, które w wypadku pozostawienia ich poza kontrolą mogłyby znacznie wpłynąć na rentowność firmy oraz generowaną w przyszłości wartość. Często prewencja jest tańsza niż proces łagodzenia skutków. Powrót do stabilności po utracie reputacji może być gigantyczną i wieloletnią walką albo, w najgorszym przypadku, doprowadzić do zniszczenia wartości firmy.

B. Minimalizacja zobowiązań w celu zabezpieczenia zysków

Należyta staranność pomaga skuteczniej zarządzać ryzykiem oraz wpływami w łańcuchu dostaw, ponieważ umożliwia szybszą identyfikację oraz reakcję. Dzięki temu możemy szybciej opracowywać potrzebne rozwiązania.

Należyta staranność oznacza częstsze interakcje z dostawcami i klientami oraz kształtowanie tych relacji w sposób bardziej kompleksowy niż wcześniej. Wzmacniając te relacje oraz zadając dostawcom właściwe pytania, jest bardziej prawdopodobne, że zrozumiemy ryzyka zagrażające firmie oraz potencjalne wpływy, które mogą przynosić szkodę innym. Te ryzyka i wpływy mogą powodować na przykład zagrożenia prawne, zagrożenia biznesowe, zagrożenia finansowe i/lub zagrożenia dotyczące reputacji. Podczas wprowadzania należytej staranności możemy się przykładowo dowiedzieć, że jeden z dostawców jest zmuszony płacić łapówki skorumpowanym politykom. Dostawca prawdopodobnie przerzuca te wydatki na naszą firmę, co zwiększa koszty zaopatrzenia oraz wpływa na rentowność spółki. Finalnie prowadzi to do utraty zysków przez firmę oraz świadczy o tym, że przyczynia się ona do szerzenia korupcji, co naraża taki podmiot na ryzyko utraty reputacji oraz konsekwencje prawne.

C. Budowanie wyników firmy i jej dostawców

Należyta staranność zazwyczaj staje się częścią codziennego biznesu oraz roboczego systemu zarządzania ryzykiem. Zapewnia lepszy ogląd swojego łańcucha dostaw, a dzięki temu poprawia zrozumienie oraz zapewnia umiejętność wpływania na to, co dzieje się na wyższych szczeblach łańcucha. Poprawia to zrozumienie praktyk handlowych wśród dostawców, pozwala poznać ich siły i słabości, ale prawidłowość ta działa również w drugą stronę (ponieważ stawiane przez firmę wymogi i ich uzasadnienia wyznaczają paletę oczekiwań). Dzięki temu większemu zrozumieniu drugiej strony można efektywniej negocjować wiele zagadnień oraz ustanawiać bardziej pragmatyczne relacje biznesowe. Firmy mogą również lepiej dostosować się do porządków organizacyjnych kontrahentów, szybciej rozwiązywać problemy oraz wprowadzać innowacje z myślą o obopólnych korzyściach. Finalnie pozwala to budować zaufanie oraz zapewnia wydajniejsze i skuteczniejsze zarządzanie kompleksowymi i globalnymi łańcuchami dostaw dla danej firmy oraz jej dostawców i klientów końcowych.

W niektórych firmach po wprowadzeniu procedur należytej staranności w łańcuchu dostaw odnotowano namacalne korzyści handlowe w postaci lepszych wyników finansowych. Obejmowało to identyfikację oraz wykorzystywanie możliwości pozwalających generować znaczne oszczędności.

Fikcyjne studium przypadków

Megatronics – Nieumiejętność wprowadzenia należytej staranności i konsekwencje: Fikcyjne studium przypadku

Megatronics, niewielki producent komponentów elektronicznych, dostarcza swoje podzespoły do największych firm na rynku. Niezawodna dostawa komponentów jest fundamentalnym elementem utrzymania dobrych stosunków z klientami.

Ponieważ firma Megatronics nie przeprowadza należytej staranności względem swoich dostawców, jest nieświadoma, że wykorzystywane przez nią cyna i wolfram pochodzą z obszaru wysokiego zagrożenia w kraju Galatia. W Galatii różne frakcje rebelianckie atakują obszary, w których cyna i wolfram są wydobywane metodą rzemieślniczą i na małą skalę (ASM). Grupy rebeliantów przejęły kontrolę nad obszarem wydobycia, zmuszają lokalnych mieszkańców do nieodpłatnej pracy, a same sprzedają minerały, żeby finansować buntowniczą działalność.

Pewna organizacja pozarządowa opublikowała raport, według którego największe na świecie spółki z branży elektronicznej zaopatrują się w firmie Megatronics, która regularnie pozyskuje surowce z Galatii. Klienci firmy Megatronics od razu zażądali, aby spółka przestałą kupować cynę i wolfram z Galatii. Sytuacja rozwinęła się w sposób szokujący dla firmy Megatronics. Aby utrzymać klientów, spółka szybko musi znaleźć nowych dostawców, którzy nie pozyskują minerałów w Galatii. Niestety w firmie nie funkcjonuje żaden system należytej staranności, dlatego Megatronics ma trudności, aby ustalić, z którymi dostawcami powinna współpracować. Tymczasem musi się mierzyć z niedoborem cyny i wolframu, których potrzebuje do produkcji komponentów, co z kolei zagraża relacjom z klientami oraz rentowności całego biznesu.

Firma musi również radzić sobie z presją ze strony mediów, które wciąż dopytują o jej praktyki zaopatrzeniowe, kwestionowane przez organizację pozarządową. W wyniku niepewności dostaw oraz utraty reputacji w Megatronics sprzedaż komponentów spada, a firma musi oferować zniżki, aby utrzymać niektórych klientów. Inni kontrahenci decydują się jednak na zerwanie stosunków handlowych z firmą.

Gdyby firma Megatronics wprowadziła zasady należytej staranności do łańcucha dostaw, mogłaby skuteczniej ograniczyć zagrożenia handlowe i reputacyjne, które ją dotknęły, a być może udałoby się ich nawet uniknąć. Dzięki procedurze należytej staranności firma, jeszcze przed publikacją raportu organizacji pozarządowej, mogłaby:

1. Zidentyfikować dostawców zaopatrujących się w kontrolowanych przez rebeliantów kopalniach w Galatii i nawiązać z tymi dostawcami współpracę zmierzającą do złagodzenia istniejących zagrożeń. Gdyby to zawiodło, analiza należytej staranności dałaby firmie Megatronics wystarczająco dużo czasu na znalezienie alternatywnych źródeł pozyskiwania minerałów.

2. Znaleźć alternatywnych dostawców, którzy nie pozyskują cyny i wolframu z terenów kontrolowanych przez uzbrojone grupy.

3. Podjąć współpracę z dostawcami oraz pomóc im w opracowaniu własnych systemów należytej staranności, aby mogli odpowiedzialnie zaopatrywać się w obszarach konfliktu i wysokiego zagrożenia (CAHRA).

4. Zdywersyfikować dostawców cyny i wolframu, aby zapobiec przyszłym niedoborom podaży.

Raport organizacji pozarządowej zadziałałby ponadto jako sygnał ostrzegawczy dla firmy Megatronics oraz uruchomiłby proces analizy jej łańcuchów dostaw. Gdyby w firmie obowiązywały procedury należytej staranności, takie dochodzenie przeprowadzono by szybciej i taniej, co pozwoliłoby firmie ocenić sytuację na wyższych szczeblach łańcucha i skuteczniej zareagować (zanim potencjalnie ucierpiałyby inne stosunki handlowe firmy).

Prawdziwe studia przypadków

Metachem SARL – Przykład skutecznego wdrożenia procedury łagodzenia: Prawdziwe studium przypadku

Metachem SARL to kongijska firma, która przetwarza, eksportuje, wydobywa i dostarcza cynę, tantal i wolfram (minerały 3T) pochodzące z kopalni prowadzących wydobycie rzemieślnicze i na małą skalę we wschodniej części DRK.

Uświadomiwszy sobie potrzebę wprowadzenia należytej staranności, w Metachem SARL postanowiono opracować raport oceny zagrożenia w łańcuchu dostaw na etapach produkcji, transportu oraz eksportu. Aby zidentyfikować te zagrożenia, przedstawiciele Metachem SARL zorganizowali wizytację w 13 kopalniach, z których pozyskano surowce. Ponadto przeanalizowano raporty Międzynarodowej Inicjatywy na rzecz Łańcucha Dostaw Cyny (iTSCi) oraz raporty pochodzące z innych organizacji pozarządowych, krajowych i międzynarodowych NGO-sów zajmujących się sektorem wydobycia, aby pozyskać informacje istotne w kontekście praktyk zaopatrzenia. We współpracy z Comités Locaux de Suivi, firma Metachem SARL uczestniczyła również w warsztatach w celu omówienia wspólnych zagrożeń. W wyniku tych działań firmie Metachem SARL udało się opracować tabelę z wyszczególnieniem wszystkich istotnych incydentów. Okazało się, że występują poważne problemy z oszustwami, nielegalnym opodatkowaniem/ wymuszeniami, błędną identyfikacją minerałów [w tym z niewłaściwym wykorzystaniem oznaczeń Międzynarodowej Inicjatywy na rzecz Łańcucha Dostaw Cyny (iTSCi)], a także z działalnością uzbrojonych grup.

Następnie pozwoliło to spółce opracować czynności zmierzające do złagodzenia ryzyka ponownego wystąpienia takich wypadków. Metachem SARL zaraportowała wszystkie wykryte incydenty do Międzynarodowej Inicjatywy na rzecz Łańcucha Dostaw Cyny (iTSCi), organów państwowych oraz innych zainteresowanych interesariuszy. Następnie ryzyka oceniono pod kątem stopnia dotkliwości. Jeśli stwierdzano wyjątkowo poważne zagrożenia, firma Metachem SARL przerywała współpracę biznesową i przesyłała odpowiedni raport do właściwego organu lokalnego, aby ten podjął dalsze działania. W sytuacjach o mniejszym zagrożeniu wprowadzono plan łagodzenia, realizowany za pośrednictwem przedstawicieli odpowiedzialnych za identyfikowalność w terenie.

Plan łagodzenia zakłada zatrudnienie przedstawicieli w każdym punkcie sprzedaży, aby zapewnić niezawodne i weryfikowalne powiązania w ramach całego łańcucha dostaw, aż do etapu eksportu. Przedstawiciele mają pilnować, by dokumentacja towarzysząca minerałom była precyzyjna oraz uwzględniała szczegółowe informacje na temat handlowców, minerałów oraz kopalni. Organy weryfikujące dokumentację oraz płatność podatków wydają certyfikat transportowy, który jest dołączany do minerałów. W miejscu eksportu pracownicy firmy Metachem SARL przekazują stronie odbierającej informacje na temat ilości minerałów oraz dokładny plan transportu, który zostanie zastosowany. Po przybyciu transportu organy państwowe potwierdzają, że transport, dokumentacja oraz minerały spełniają wszelkie wymogi. Następnie wprowadzane są szczegółowe informacje na temat kopalni, handlowca, numeru oznaczenia, a także wszystkie istotne daty. W ten sposób oficjalnie rejestrowane jest przybycie identyfikowalnego minerału.

W ramach programu należytej staranności łańcuch dostaw firmy Metachem SARL został w marciu 2016 roku poddany audytowi przeprowadzonemu przez Międzynarodową Konferencję Regionu Wielkich Jezior (ICGLR), a w grudniu 2016 roku spółka THAISARCO wprowadziła procedurę należytej staranności w kopalniach w Maniema, z których pozyskiwała minerały.

Od czasu zastosowania tych środków, firma Metachem SARL publikuje roczny raport na temat procedur należytej staranności obowiązujących w jej łańcuchach dostaw. W efekcie firma informuje, skąd pozyskuje wykorzystywane do produkcji minerały.

Pobierz plik

Jeśli pragną Państwo przytoczyć swoją historię, prosimy o kontakt pod adresem: %20contactdue-diligence-ready [dot] eu (contact[at]due-diligence-ready[dot]eu)

Prosimy o podanie

• tytułu
• i opisu (maksymalnie 1500 znaków)

Mogą Państwo pisać do nas w następujących językach: English, Français, Deutsch, Italiano, Polski, Português, Español.

Platforma "due diligence ready!" została opracowana przez konsorcjum Oeko-Institut, Levin Sources i Zabala Innovation Consulting.